" Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΜΕΡΟΣ Α, ΙΣΤΟΡΙΚΟ-ΚΤΗΤΟΡΙΚΑ "

Ὁ Ἱερὸς Ναὸς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.

Ἡ καρδιὰ τοῦ χωριοῦ μας εἶναι ὁ Ναὸς τοῦ μεγάλου Πατρὸς καὶ διδασκάλου τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας, Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου Πατριάρχου Κων/πόλεως,ὁ ὁποῖος εἶναι προστάτης ἔφορος καὶ φρουρὸς τοῦ Λουκᾶ καὶ πρέσβυς πρὸς Κύριον ὑπὲρ πάντων τῶν Λουκαϊτῶν.

     Οἱ πατέρες μας ἀφιέρωσαν στὸν μεγάλο αὐτὸ Ἅγιο καὶ οἰκουμενικὸ διδάσκαλο, τὸν ἱερὸ Ναὸ τοῦ χωριοῦ μας, διότι ἐθαύμαζαν τὴν ἁγία βιοτὴ καὶ πολιτεία του, κάτι ποὺ διατηρεῖται ἕως σήμερα σέ μᾶς τοὺς νεωτέρους Λουκαΐτες, οἱ ὁποῖοι αἰσθανόμεθα αὐτὸν τὸν ἰσχυρὸ πνευματικὸ σύνδεσμο μὲ τὸν μεγάλο Ἱεράρχη τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ τὸν θεωροῦμε πατέρα μας.

Πάντοτε καταφεύγουμε στὴ χάρη του, γονατίζουμε μπροστὰ στὴν ἁγία του Εἰκόνα, ποὺ τὴν ἀσήμωσε ἡ εὐλάβεια τῆς καρδιᾶς μας καὶ ἐξαιτούμεθα τὶς πρεσβεῖες του πρὸς Κύριον.

Αὐτὸς ὁ Ναὸς εἶναι τὸ ἱερὸ πνευματικὸ μας καταφύγιο. Εἶναι τὸ κέντρο τῆς ζωῆς μας, ἀφοῦ ἐκεῖ ξεδιπλώνονται οἱ συγκλονιστικότερες στιγμὲς τοῦ βίου μας.

Ἐκεῖ εἰσήλθαμε γιὰ πρώτη φορά, ὅταν ἡ μητέρα μας μᾶς ἔφερε βρέφη τεσσαρακονθήμερα γιὰ νὰ μᾶς εὐλογήσῃ ὁ Ἱερέας. Ἐκεῖ βαπτιστήκαμε. Ἐκεῖ οἱ γονεῖς μας, τὰ ἀδέλφια μας, οἱ φίλοι καὶ οἱ συγγενεῖς μας, ἐτέλεσαν τοὺς Γάμους τους. Ἀπὸ αὐτὸ τὸν Ναὸ προπέμψαμε στὴν αἰωνιότητα τὰ ἀγαπημένα μας πρόσωπα, ἀφοῦ τὰ ἀσπαστήκαμε καὶ τὰ ἐχαιρετίσαμε γιὰ τελευταία φορά σ’αὐτὸν τὸν κόσμο.

«Ἡ Ἐκκλησία μας», ὅπως λέμε ὅλοι, μᾶς περιμένει κάθε φορά ποὺ ἀκούγεται ὁ γλυκὺς ἦχος τῆς καμπάνας, γιὰ νὰ ζήσωμε τὴν κοινωνία μας μὲ τὸν Θεό, νὰ γίνωμε ὅμαιμοι καὶ σύσσωμοι Αὐτοῦ, νὰ βιώσωμε τὸ Πάσχα μας, νὰ γιορτάσωμε τὸ πέρασμά μας ἀπὸ τὴν φθορὰ στὴν ἀφθαρσία, ἀπὸ τὸ σκοτάδι στὸ φῶς, ἀπὸ τὸν θάνατο στὴ ζωή.

Στὴ θέση ποὺ εὑρίσκεται ὁ σημερινὸς Ἱερὸς Ναός, εὐρίσκετο μικρότερος ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου. Ὅμως δὲν ἐπαρκοῦσε γιὰ τὶς πνευματικὲς καὶ λειτουργικὲς ἀνάγκες τῶν κατοίκων τοῦ χωριοῦ καὶ ἔτσι ἀπεφασίσθη ἡ ἀνέγερση μεγαλυτέρου καὶ λαμπροτέρου Ναοῦ.

Ὁ μικρὸς Ναὸς θὰ παρέμενε ἐντός του ἀνεγειρομένου καὶ θὰ ἐκρημνίζετο μετά, ἔτσι ὥστε νὰ μὴ στεροῦνται Ναοῦ οἱ εὐσεβεῖς Χριστιανοί.

     Ἡ ΘΕΜΕΛΙΩΣΙΣ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ ἔγινε τὸν Ἰούνιο τοῦ ἔτους 1892.

Ὁ μικρὸς Ναὸς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ἔμεινε ἐντὸς τῶν τοιχῶν τοῦ Νέου Ναοῦ γιὰ νά κρημνισθῇ ἀφοῦ θά ἐτελείωναν οἱ ἐργασίες ἀνοικοδομήσεως. Τοῦτο ἦτο ἀναγκαῖο, γιὰ νὰ λειτουργοῦνται οἱ εὐσεβεῖς Χριστιανοὶ, ἕως ὅτου κτισθῇ ἡ νέα Ἐκκλησία.

Ὅμως τὸν Αὔγουστο τοῦ ἔτους 1895 ὁ μικρὸς παλαιὸς Ναὸς κατεστράφη ἀπὸ πυρκαγιά.

Ὁ Ἱερεὺς Νικόλαος Βῆλος στὸ προσωπικό του Εὐαγγέλιο, στὸ ἐξώφυλλο, σημείωσε τὸ περιστατικὸ τὸ ὁποῖο λύπησε τοὺς κατοίκους τοῦ Λουκᾶ.

Γράφει λοιπὸν ὁ εὐσεβὴς Ἱερεύς:

Τὴν 20 Αὐγούστου 1895

ἡμέραν Δευτέραν ἐκάη

ἡ Ἐκκλησία ἡ παλαιὰ

Ἅγιος Ἰωάννης Χρυσόστομος.

Ἱερεὺς Νικόλαος Βῆλος.

Τὸ Εὐαγγέλιο αὐτὸ χαρτόδετο, φυλάσσεται στὸ σπίτι τοῦ Ἱερέως ἀπὸ τὰ ἐγγόνια του.

Τὸ ὡς ἄνω γεγονὸς συνέτεινε ὥστε νά ἐπισπευθοῦν οἱ ἐργασίες,  ἀνοικοδομήσεως τοῦ καινούργιου Ναοῦ καὶ ὅλοι ἄρχισαν νὰ ἐργάζωνται σκληρὰ καὶ μὲ πίστη στὸ Θεὸ γιὰ τὴν περάτωση τοῦ οἴκου τοῦ Κυρίου.

( Ὅσα στοιχεῖα θά ἀναφερθοῦν γιά τό κτιτορικό τοῦ Ναοῦ παρεχωρήθησαν στόν Σεβ. Μητροπολίτη Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομο ἀπό τήν κα.Χριστίνα Βήλου-Καστραντά  πρίν μερικά ἔτη, ἐγγονή τοῦ μακαριστοῦ ἱερέως Νικολάου Βήλου ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς οἰκογενείας του. Τήν εὐχαριστοῦμε πολύ).

    Οἱ ἐργασίες ἄρχισαν μέ πολλή πίστη στό Θεό καί μέ ἑνότητα καί προσωπική ἐργασία ὅλων τῶν ἐνοριτῶν. Δούλεψαν ἄνδρες καὶ γυναῖκες, νέοι καὶ γέροντες. Κάθε λιθάρι καὶ δάκρυ καὶ στεναγμὸς καὶ κτύπος καρδιᾶς γιὰ νὰ ξαναλειτουργηθοῦν  στὸν Ἁγιασμένο τόπο.

Σιγὰ – σιγὰ ὑψωνόταν τοῦ Θεοῦ τὸ Ἅγιο Κατοικητήριο.

Στήθηκαν καὶ οἱ κολόνες στὸ ἐσωτερικό. Τὰ χρήματα ὅμως τελείωσαν. Δὲν εἶχαν πιὰ οἱ φτωχοὶ ἄνθρωποι ὑλικές δυνατότητες  νὰ συνεχίσουν τίς ἐργασίες γιά τήν ἀνέργεση τοῦ περικαλλοῦς Ναού.Τότε εὐδόκησε ὁ Κύριος καὶ τὸ θαῦμα ἔγινε. Στὴν Αἴγυπτο εἶχαν ξενιτευθῆ πολλοὶ Ἕλληνες. Ἀνάμεσα σ’αὐτοὺς καὶ ὁ εὐσεβὴς Λουκαΐτης Νικόλαος Γιαννακόπουλος ὁ ὁποῖος εἶχε κάνει προκοπὴ μεγάλη. Ἀπογόνους του  ὡδήγησε ὁ Θεὸς νὰ περατώσουν τὸ Ἅγιο ἔργο τῶν συγχωριανῶν του. Ἔστειλαν χρήματα γιά νά ἀγοραστή ἡ ξυλεία γιὰ νὰ κατασκευασθῇ ἡ στέγη τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ. Ὅμως οἱ τεχνίτες κατήργησαν τοὺς ἐσωτερικοὺς κίονες τοῦ Ναοῦ, δημιουργώντας ἔτσι μονόκλιτη βασιλικὴ.( Τα σχέδια προέβλεπαν  κατασκευή τρίκλιτης βασιλικής) Ἡ ὀροφή διεκοσμήθη κατά τρόπο θαυμάσιο. Εἰς ἔνδειξιν σεβασμοῦ καὶ τιμῆς πρὸς τὸ πρόσωπο τοῦ Μεγάλου Εὐεργέτου, τοῦ Αἰγυπτιώτη Ἕλληνα, Λουκαΐτη Νικολάου Γιαννακοπούλου, ἐστήθη στὸ προαύλιο τοῦ Ναοῦ ἡ μαρμάρινη προτομή του.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΤΕΜΠΛΟ

Τὸ τέμπλο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ κατεσκευάσθη πολύ ὡραῖο σύμφωνα μέ τίς οἰκονομικές δυνατότητες τῆς ἐποχῆς. Ἦταν ὑψηλὸ φτάνοντας σχεδὸν ἕως τὴν ὀροφὴ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ.

Ἔφερε τὶς ἑξῆς Εἰκόνες:

1.      τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ

2.      τῆς Κυρίας Θεοτόκου ἐνθρόνου βρεφοκρατούσης (ὡς παραμυθίας τῶν θλιβομένων)

3.      τοῦ Τιμίου Προδρόμου

4.      τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου

5.      τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ

6.      τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Σοφίας μετὰ τῶν τριῶν θυγατέρων αὐτῆς Ἀγάπης, Πίστεως καὶ Ἐλπίδος

Κάτωθεν τῶν Ἱερῶν αὐτῶν εἰκόνων ἐπὶ λαμαρίνας τοποθετημένης ἐντὸς ὡραίου πλαισίου, ἔφερε ἱστορημένας παραστάσεις ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη (Δημιουργία τοῦ Ἀδάμ καὶ τῆς Εὔας, ἔξωση ἀπὸ τὸν Παράδεισο,  ἡ τιμωρία τῆς γυναικὸς τοῦ Λώτ, ὁ Θεόπτης Μωϋσῆς μὲ τὸν Δεκάλογο κ.λ.π.).

Στὸ ἐπάνω μέρος ἔφερε ἄμπελο συμβολίζουσα τὴν Ἐκκλησία, διακοπτομένη ἀπὸ τοὺς 12 Ἀποστόλους ἔχοντας στό μέσο τὸν Κύριο.

Ἄνωθεν τῆς Ἀμπέλου ἐκτός τοῦ συνήθους δωδεκάορτου ἔφερε καὶ ἄλλας εἰκόνας μὲ διαφόρους παραστάσεις.

Ἐστεφανοῦτο μὲ ὡραῖο Σταυρὸ  ἔχοντα σκαλιστὴ ὡραιότατη κορνίζα, ὅπως καὶ τὰ λυπηρὰ (εἰκόνες Θεοτόκου θρηνωδούσης καὶ Ἠγαπημένου Μαθητοὺ Ἰωάννου).

ΤΑ ΕΓΚΑΙΝΙΑ

(Ὁ ἐγκαινιάσας τόν Ἱερό Ναό Ἀρχιεπίσκοπος Μαντινείας καί Κυνουρίας Θεόκλητος Βίμπος)

    Ἀφοῦ ἐπερατώθηκαν οἱ ἐργασίες ἀνοικοδόμησης ὡρίστηκαν τὰ ἐγκαίνια τοῦ περικαλλοῦς Ναοῦ τὰ ὁποῖα ἐτέλεσε ὁ ἀοίδιμος Ἀρχιεπίσκοπος Μαντινείας & Κυνουρίας Θεόκλητος Βίμπος. Ἡ λαμπρὰ τελετὴ ἔγινε στὶς 17 Σεπτεμβρίου 1898, ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τῆς Ἁγίας Σοφίας. Ὁ Ναὸς ἐγκαινιάσθη τρισυπόστατος. Καθηγιάσθησαν δηλ. ἐντὸς τοῦ Ἱεροῦ Βήματος τρεῖς Ἅγιες Τράπεζες. Ἡ Κεντρικὴ, ἐπ’ὀνόματι τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Ἡ δεξιὰ, ὅπως ἀτενίζομε πρός ἀνατολάς, ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Ἱερωτάτου Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ (ἐπειδὴ τὸ χωριὸ ὀνομάζεται Λουκᾶς) καὶ ἡ ἀριστερὰ, ἐπ’ὀνόματι τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Σοφίας μετὰ τῶν τριῶν θυγατέρων αὐτῆς, τῆς Ἀγάπης, Πίστεως καὶ Ἐλπίδος (ἐπειδή ὁ Ναός ἐκαινιάσθη ἀνήμερα στήν ἑορτή τους).

Ἀπὸ τὴν ἡμέρα ἐκείνη ὁ Ἱερὸς Ναὸς παρεδόθη ἐπισήμως στη  θεία Λατρεία καὶ μέχρι σήμερα εἶναι τὸ κέντρο  τῆς Μυστηριακῆς καὶ λατρευτικῆς ζωῆς τῶν Λουκαϊτῶν. Ἐκεῖ ἀναπέμπονται Δοξολογίες, ἐκεῖ ἀκούγονται τὰ σκιρτήματα τῆς χαρᾶς, ἐκεῖ ὁ πόνος καὶ ὁ στεναγμός, ἐκεῖ ἀκουμπᾶ τῶν  ἀνθρώπων ἡ ἐλπίδα. Αὐτὸν τὸν πότισαν μὲ τὰ δάκρυά τους θεονοσταλγικὲς ψυχὲς μέσα στοῦ χρόνου τὸ διάβα. Λυάνθηκαν τὰ μάρμαρα ἀπὸ τὸ πέρασμα καὶ τὸ προσκύνημα ἑκατοντάδων καὶ χιλιάδων ἀνθρώπων στὰ 115 χρόνια, ἀπό τά ἐγκαίνιά του μέχρι σήμερα.

Οἱ καμπάνες τοῦ κάλεσαν καὶ καλοῦν στὴ χαρά, στὴν οὐράνια μυσταγωγία τὸν Λαὸ τοῦ Θεοῦ. Σημαίνουν στὰ πανηγύρια μας, στίς γιορτές μας. Κάλεσαν τὰ σχολιαρόπαιδα στὸ σχολειὸ τους ὅταν δὲν εἴχαμε ρολόγια στὰ σπίτια μας καὶ δόνησαν τὸν ἀέρα τοῦ χωριοῦ μας μὲ τὸν πένθιμο σκοπό τους στὴν ἔξοδο ἀπὸ τὸν μάταιο τοῦτο κόσμο προσφιλῶν μας προσώπων.